Rabu, 27 Agustus 2008

Ayu Ibune

Jaman SMA ki pancen wayahe bocah ugal-ugalan. Demen dolanan, demen guyonan. Kadang nyeleneh lan ngguyokke. Apa maneh yen wis kumpul karo kanca, lali madhang, lali turu, apa maneh sinau. Wis, adoh tenan saka pengangen-angen.

Aku karo kanca sing akrab banget. Kanca sak bangku ana kelas. Seka kelas siji tekan kelas telu. Ora tau pisah. Anehe, yen nggolek lungguhan mesti sing mburi dewe. Ndadak, kesenengane kok ya pada. Nonton pelm action. Kui lho, jagoan sing doyan tendang-tendangan, jotos-jotosan, pentung-pentungan, kepara piting-pitingan, uga cokot-cokotan, tur mesti menang.

Kliwon, ngana jenenge kancaku. Asline mono gagah banget, Dwi Kuncoro Langen Jati. Embuh artine apa, pokoke apik tenan dirungokne kuping. Merga kabotan jeneng –jare mbah dukun- njur diganti kliwon. Saka cukur kuncung, dikalungi bawang, nganti sikil digelangi kawat bendrat. Ning ya mari tenan. Aneh. apa dukune sing pancen sekti, apa wong tuane sing goblok, wis rasah di bahas. Jare mbah dukun –jare maneh, pancen enak yen crita nganggo ukara jarene, ora kena disalahke- kuwi mau kanggo syarat kang awujut jimat. Asile saka ruwat. Adus empon-empon malem jumat kliwon.

Ngerti ta empon-empon? Iku, kembang pitung rupa cacahe. Di rendem banyu panas, njur dingo adus tengah wengi.

Kedadean iki tak alami nalika munggah kelas telu. Ya wis mesti saka kelas roro ta, masak kelas siji. Yen kelumpat siji langsung telu, ndak disengeni depdikbud. Aku sak kloron jane mono ya pinter, ra bakalan keteter langsung munggah kelas telu. Ning, ora oleh, mesti wae.

Aku lan kliwon pada dene kaweden utawa jireh yen kudu nyeraki bocah wadon. Ning, kanggo tes mental, aku sak kloron di wanek-wanekke nyoba kenalan karo cewek. Ayu tenan, kuliti putih, rambute potong cendak –ning ora brondhol lho- ndadak anake wong sugih pisan. Wis jan, tantangan abot ki.

Wiwik, arane cah wadon mau. Ndilalah kersanengalah, bocahe ki grapyak, semanak. Njur, pamburine sipat sing enak kuwi mau ndadekna aku lan kliwon salah sangka. Dikirane seneng. Ning durung jelas sapa sing dipilih.

Wis, rasah di jlentrehake. Singkate crita, aku lan kliwon janjian arep teka ana omahe wiwik. Dina minggu, wayah sore bar ashar. Aku sak kloron apel. Gayane manteb tenan. Numpak motor Honda 70 sing sepedo metere mung tekan angka pitung puluh. Operane gigi mung tekan telu. Kelingan ta karo montor iki? Rupane abang, bensine mung amot rong liter setengah.

Kathokku cutbray model kaya sing kerep dingo A-Rafiq –penyanyi dangdut. Sing isa dinggo nyapu ratan yen mlaku. Dene kliwon, clanane model baggy. Iku lho, sing ngisor cuilik, njur bokonge kombor, bokonge katon tepos. Kaose sragam olahraga kelas siji. Rupane putih asline, nig wis dadi semu kuning. Keseringen di pe ana srengenge. Arep nganggo kaos liyane ora nduwe. Jan, kere tenan koq. Ya iki sing ndadekna kurang pedhe yen arep nyeraki cah wadon.

Tekan ngarep lawang, mak jegagik. Sing mbukak jebule dudu wiwik. Ning Kenya ayu kinyis-kinyis, ndadak raine alus banget, alise celaan mlipis, lambene, weleh-weleh. Apa maneh eseme, marai nggeblag temenan. Ngana maneh, ayune katon alami banget. Karo wiwik ora ana miripe babar blas. Apa ya tumon, wiwik turun seka bapakne kabeh?

“kulo nuwun mbak. Badhe kepanggih wiwik, wonten?” ngana basaku mlipis. Jan sopan tenan yen mertamu nggonge wong ayu. Ngalah-ngalahke arep njilih duwit. Beda adoh karo wong nagih utang. Bengis.

“oh, wonten mas, mangga mlebet. Dipun tengga sekedhap kulo celukke”, uedan, suarane empuk temen. Njur, mbalik memburi, tumuju pawon. Wuih, bokonge. Hayoo, aja ngiler.

Aku wis ana feeling, mesti kliwon ora sida ngesir wiwik. “milih mbakyune ki mesti” batin atiku.

Sak wetara di tinggal mamburi, aku wong loro ana ruang tamu. Celingak-celinguk kagum karo ruangan sing apik temata. Sinambo jagongan bisik-bisik.

“yaw is won, kowe wiwik, aku mbakyune” kandaku ora gelem kedhisikan.

“emoh, kowe sing kawit wingi ngebet wiwik koq”

“ora sida wis, nggo kowe wae” aku moh kalah.

“ya wis, manut. Nggo kowe. Wiwik ya ra elek koq. Ning aja mbalela loh ya?” ujare kliwon pasrah. Ning, ndadak nganggo syarat barang. Iku mung isa-isane kliwon wae. Cethane ki, yen di sawang saka prejengan genah kalah bagus karo aku. Aku ya wis modal bensin barang.

Jebule, pas wiwik metu. Lah kok, ana ngomah elik ngene. Ayune mung pas nganggo sragam sekolah. Aku lan kliwon jawil-jawilan. Critane, klowon emoh karo wiwik, pengine mbakyune. Aku semana uga. Ning, perjanjian wis ketok palu. Ora kena di ralat.

Suwe ning suwe, kliwon akrab banget karo wiwik. Aku sengaja jaga jarak, bene klowon ana kesempatan. Soale, yen aku agresif, mesti wiwik milih sing bagus ta? Mesakne kliwon.

Ndilalah, saka crita ngalor ngidul, jebule oh jebule. Mbak-mbak sing mbukak lawang mau dudu mbakyune wiwik. Nanging ibune! Blai tenan.

Oalah won, kliwon. Kok ya apes nemen aku. Ndadak kok ya wiwik uga seneng karo kliwon, minggu ngarep janjian apel maneh. Keconangan banget sak wise aku ngomong “wik, aku oleh dikenalke karo mbakyumu?”

Aku ngakoni wis, yen ruwatan lan ganti jeneng pancen nggawa kabegjan. Aku sesuk ya tak ganti jeneng, dadi pahing. Aku emoh nyeraki mbokne, isa di gorok karo bapakne wiwik mengko.

“wis manak semana gedhene kok ya isih ayu, apa rabine umur sepuluh tahun pa ya?” guyonku karo kliwon, liya wektu.

Lingsir wengi

Ana ing wayah ngene, mangsa ketiga. Ngayogyakarta sisih wetan, katon sumringah. Najyan godhong-godhong pada kleleran ana lemah, mobat-mabit kesapu angina. Wit-wit pada mranggas, kayata wanita tanpa busana. Nyeni, elok, edi, peni, kasawang mripat adhem.

Ana ndesa kene, aku wis biasa yen wayah sore, nglaras ana empe omah. Ngrungokke gendhing jawi utawa dangdut koplo. Apa maneh malem minggu ngene. Dhewekan, ora ana sing ngaplei. Jare kanca, rupaku ya ayu. Paling ora, manis lah. Jarene budhe. Nanging, kanca priya durng ana sijio sing nyedhaki. Apa merga aku seneng dhewekan?

Ujare mbokku, aku ini pancen Kenya sing kuper, isinan, lan senengane nyempil ana kamar tinimbang kluyar-kluyur ora ana juntrunge. Priye maneh, aku mung sak drema ngelingi dhawuhe kanjeng nabi. Wanita iku luwih becik ana ngomah, ndak marahi ndadekna pitnah. Merga, aja maneh wangi ambune awak, utawa kemlambehane tangan sing luwes, apa maneh lenggak-lenggok bokong sing goyang ora sengaja yen mlaku. Dene, suaranane wae aurat.

Aku dadi kelingan, tahun-tahun kapengker, wayah isih ana udan. Kanca jaman SMA biyen, nate kebetheng wektu njileh buku. Wayah wis ngarepake surup. Ora tega yen peteng-peteng kudanan, bapak njur ngancani bonah lanang mau ngobrol sinambi ngenteni udan mandeg. Nanging kok suwi, ora terang-terang. Malah kayane ngece, delok rintik, delok grimis, delok maneh byur-byak banyu kaya di sok saka langit.

Wayah semana, bapak njur akon aku supaya ngancani bocah mau. Ya wis, wong loro jagongan. Sinambi dolanan banyu ithir-ithir sing tiba saka tritisan, guyon cilik-cilikan kaselip ana ing antarane geguritan. Ya kuwi, pisan aku rumangsa ngrasakke seneng jagongan karo priya. Ana njero ngomah, bapak ngrungokne kaset Didi Kempot, kumpulan dandut koplo. Pas banget, lagune “Lingsir wengi”. Bapak leyeh-leyeh, merga sedina muput nyambut gawe ana sawah. Macul pari sing wis arep mrekatak.

Eh, ndadak kok aku nduwe pangajab. “ah, mbok iya, udan iki rasah terang. Aku kaya ora lila yen wekti iki cepet entek”, ngana batin atiku. Lah, ya embuh. Wektu kuwi apa sing tak rasakke. Sing mesti, kawit saiki aku ngarep-arep banget anane priya sing wektu iku tak kancani.

Saiki, wis luwih sepuluh tahun. Aku tansah pengin mbaleni krungu lagu kuwi maneh. Nanging, rasane lan swasanane kok wis beda. Priya iku, wis adoh papan dununge. Kabare wae ora nate keprungu. Sing isih ana mung warisan kaset bapak “Lingsir Wengi”.

Lingsir wengi
Sepi durung bisa nendra
Ka goda mring wewayang
Kang nglelidu ati

Nalikane, mung sembrana
Njur kulina…

Minggu, 24 Agustus 2008

kereta jawa

ps : Untuk yang gak ngerti bahasa “masa kecilku”, ada translate dalam bahasa Indonesia dalam postingan di blog satunya : http://oyotgatelpalungsalwangga.blogspot.com

Yen wis titi wancine para manungsa
Tumekan pesthene entek kontrake
Jatah umur saka Gusti sing kuwasa

Wis patrape sing arane manungsa
Asipat apik utawi ala
Ling paneling luwih utama
Kejaba ngumbar nepsu angkara murka
Srakah ngudi seneng sak wetara
Lali mring kabegjan sing luwih temata

Rungakna kandaku,

Tanpa guna emas picis raja brana
Sandangan mlipis, ageman sarwo edi busana
Ditinggal kabeh, kejaba selembar gombal putih
Among polahmu sing ndadekna adhem kaya warih

Lakumu kairing udan tangis
Tumpakaanmu kereta jawa
Rodane saka manungsa
Kang arane keranda
Tumuju lemah sing wis tuwa

Ora ana kasur, bantal, guling utawa kemul
Ora ana lawang, cendila utawa bolongan semilir

Sanajyan ngalor, ngidul, ngulon utawa ngetan
Among siji sejatine dalan tumuju
Anggep wae geguritan

Ora ana calon dokter, pilot utawa insinyur
Apa maneh montor mabur
Anane mung siksa kubur

Ditinggalna bojo ayu
Nyenengke wong sing nemu

Ditinggalna banda akeh, sugih brewu
ora bakal dijak mlaku-mlaku
salah kaprah,
anak kadang lan para sedulur penthung-penthungan
cokot-cokotan rebutan warisan

elingana, urip wong sak drema idep
mancik mripat, manis.
Begitu rontok, tiada dilirik

Jumat, 22 Agustus 2008

babi ngesot

Banyak yang menganggap kekurangan phisik adalah bencana. Ada juga yang menganggap sebagai kelemahan diri. Lebih ekstrim lagi, menjadikannya kebo ijo (kambing hitam sudah punah) untuk membesarkan hati karena tidak kunjung mengukir prestasi. Berkarya, apalagi.

Lain halnya dengan manusia jenis yang satu ini, Raditya Dika. Posturnya pendek ‘kuntet’ justeru menimbulkan daya tarik tersendiri. Meskipun, tidak Cuma sekali dua menjadikannya gagal dalam membina cinta. Disisi lain, kelakuan tengil dan penderitaan yang ditulis dengan gaya ceria, menjadikannya buku humor luar biasa laris.

Satu lagi, karakter usil (kreatif) dibuktikan lewat buku “babi ngesot – datang tak diundang, pulang tak berkutang” telah menembus cetakan keempat bulan juni lalu. Bahkan, dalam satu bulan ‘mei’ telah mengalami dua kali cetak!

“dia lalu menarik baju gue,…., panik habis. Apa yang harus gue lakukan sekarang? Sayang, epilepsy gue gak bisa dikeluarkan kapanpun gue mau” gaya penulisan yang ‘radit banget’ menghiasi seluruh isi buku ini.
Simak pula cara ia menyapa pembaca “kamu yang disana, selamatkanlah aku, wahai… si buta dari gua hantu”. Asal! (temukan dihalaman 13). Memang, komunikatif sih.

Ada juga pelajaran moral disodorkan (halaman 16), “jika kamu dikerjain senior, kamu tidak perlu lari lebih cepat dari dia. Hanya, lebih cepat dari teman kamu”. Ini, diceritakan Radit saat ospec masa SMA. Buntutnya, dari tiga makhluk unik, satu diantaranya menjadi korban karena ditinggal kabur. Bahaya memang, tradisi cari selamat dengan mengorbankan teman tak luput disodorkan dalam buku ini. Bukan merupakan kekurangan sih, hanya saja rawan jika nantinya menjadi trend pembacanya.

Mengenai kelebihan, urat ketawa bakal terbetot habis saat membaca. Fresh seketika. Tagihan telpon, rekening listrik, cicilan kartu kredit, lupa begitu pegang buku ini.

Tak jarang, dalam angkutan umum seorang pembaca tiba-tiba tertawa ngakak tanpa tahu sebabnya. Penumpang lain pun kaget, ada beberapa yang menempelkan jari telunjuk miring di jidat. Sinting!

Apa yang dikatakan Radit saat menang main Nintendo dengan adik kembarnya? “ayo, cepat hara kiri pakai pensil, biar terhormat!”. Langsung anak kelas tiga SD itu berdiri tegak, ambil posisi baris berbaris dan “hadap kiri grak!”. Saat sampai halaman inilah seorang pembaca kontan menangkupkan buku menutupi wajah. Bahu berguncang, menahan geli. Agaknya malu ketahuan sesama penunggu kereta, ketawa sendirian.

Setengah mati, nahan ketawa baca “babi ngesot”, buku keempat Radit setelah kambing jantan, cinta brontosaurus dan radikus makankakus. Dari mulai gigit bibir (tak sampai berdarah loh), gemeletuk gigi, tahan nafas, sampai pura-pura bersiul. Gagal total! Jangan heran kalau airmata mendadak tumpah –saking geli-, atau juga perut jengah tertawa dari mulai lembar pertama sampai sampul belakang.

Untuk yang lagi dikejar-kejar debt-collector, luangkan sejenak baca buku ini. Bagi yang nunggak cicilan rumah, apalagi. Wajib. Lupakan dengan mengumbar urat ketawa segedhe-gedhenya. Tapi, kalau sampai ada yang sakit perut –bengkeh- tanggung sendiri!

Oh iya, komiknya ada juga beberapa lembar. Disisipi dalam beberapa bab sesuai tema. Lihat gambarnya saja (hal 29 – saat Radit diinjek-injek adiknya) sudah ketawa, apalagi baca. “berat badan Ingga seberat sapi Australia hamil”, demikian tulisannya. Inilah kelebihan lain dari buku humor ini. Tunggu apalagi, segera usir stress anda. Jangan tunggu menggunung, bisa depresi nantinya. Cari babi ngesot di toko buku terdekat! Atau, nunggu ketawa harus bayar pajak?


Judul buku : babi ngesot – datang tak diundang pulang tak berkutang
Penulis : Raditya Dika
Tebal : 237 halaman ( sekali duduk, kelar baca)
Harga : Rp. 32.000,- (tergantung belinya dimana)
Penerbit : bukune, jakarta

Selasa, 19 Agustus 2008

kolaborasi

Dua tahun lewat empat bulan, kalender masehi.
Usiamu kini
Membelalakkan hati
Mengundang gundah, sekaligus geli

“Ayah, Rangga sudah bisa rukun islam. Tanyain deh” isteriku setengah berbisik.

Aku bangkit, berlagak seorang guru.
“Rukun islam ada…!” kataku, kemudian setelah itu suara cedal-nya menyahut. Berseling dengan interupsi dariku.

“Ima” (lima)

“Satu” jari telunjukku beraksi.

“adat” (syahadat)

“dua”

“towat” (sholat)

“tiga”

“atat” (zakat)

“empat”

“uata” (puasa)

“lima”

“aek aji a-yang empu! Anda ebaatt…!” (naik haji bagi yang mampu) teriakan setelah kata ini yang membuat aku terbelalak geli –Rangga hebat..!. sungguh, ungkapan rasa percaya diri akan kemampuan “menghafal” ilmu baru”

si kecil itu langsung bangkit, dan menunjuk gambar tempel di tembok. Jejeran huruf hijaiyah dari alif sampai yak, juga anka satu sampai sepuluh dalam huruf arab.

“ayang, ayah uduk. Ni, apa?” (sekarang, ayah duduk. Ini apa?)

“bak”

“ini”

“tak”

“mmm, o wang ini?” (kalau yang ini?)

“yak”

“inteng….” (pinter…)

Aku tersenyum geli memerankan drama sebabak itu. Sore itu begitu indah, hawa sejuk meresap. Terimakasih isteriku, engkau telah mendidik buah hati kita dengan baik. Tak kan pernah kulupakan moment ini. sepulang kantor hari-hari berikutnya, aku akan rajin menanyakan rukun iman, lafadz syahadat, hafalan fatihah, dan...dan... Ah, ternyata ku begitu banyak berharap. salahkah?

Rangga, telah bisa mendikte ayahnya. Dan, setelah apa yang ia tunjuk semuanya terjawab dengan benar olehku, tak lupa si kecil itu memberikan apresiasi kepada ayahnya dengan kata “pinter….”.

Ingatan akan sebuah moment keindahan, terkadang tertuang dalam tulisan tak seindah apa yang kurasakan. Karena aku bukan punjangga, tentu saja. Biarkan, hanya aku yang meresapi makna dan bahagia dibalik coretan kali ini. Bersama bisunya segenggam harapan yang tak seorangpun tahu.

Selasa, 12 Agustus 2008

ndleming wayah panjer-rina

Cangkem tanpa kemucap
Mbako tak sebul
Pega gumulung ngebaki tutuk
Sinawang mega klamat
Nutupi langit semu semburat
Wayah sore
Ngawe-awe

Oalah mbakyu,
Wewayangmu
Kok le nglelidu
Manjing ana bathuk tanpa gumuyu

Kaya diyan senthir
Mobat-mabit
Kedamu mring sumilir

Kangenku ra nguwati
Nanging, piye maneh
Dudu rupa,
Dudu bandha,
Ujarmu marang aku
Mung cukup emas raja brana,
penjalukmu
Blae…

Wuyung,
Pancen mandraguna.

Ya wis,
Aku tak nglaras “lingsir wengi”ne Didi Kempot
Sinambi leyeh-leyeh, ndleming sak karepku dhewe.
Ana ing wayah panjer rina ngene.